Kruisbek
Kruisbek (Loxia curvirostra)
De kruisbek is een zangvogel uit de familie van de vinkachtigen (Fringillidae), herkenbaar aan zijn unieke gekruiste snavel. Deze aanpassing stelt de vogel in staat om efficiënt zaden uit dennen- en sparappels te halen.
Mannetjes hebben meestal een roodachtige kleur, terwijl vrouwtjes groener zijn.
Leefgebied
Kruisbekken bewonen voornamelijk naaldbossen in Europa, Azië en Noord-Amerika. In Nederland zijn ze vooral aanwezig in bosrijke gebieden met veel dennen en sparren, zoals de Veluwe en Drenthe. Buiten het broedseizoen kunnen ze in grotere groepen voorkomen.
Voedsel
Hun dieet bestaat hoofdzakelijk uit zaden van naaldbomen, met name van sparren en dennen. Dankzij hun gekruiste snavel kunnen ze deze zaden uit de kegels peuteren. Soms nemen ze een hele kegel mee naar een zitplaats om de zaden eruit te halen.
Verspreiding
De kruisbek heeft een breed verspreidingsgebied over het noordelijk halfrond. In Nederland zijn ze onregelmatige broedvogels en worden ze vaker waargenomen tijdens invasiejaren, wanneer voedseltekorten elders hen naar andere gebieden drijven.
Nestbouw
Kruisbekken beginnen vaak al in februari met broeden, afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel. Het nest is een stevig komvormig bouwsel, meestal hoog in een naaldboom, en wordt bekleed met haren en veren. Het vrouwtje broedt de eieren uit, terwijl beide ouders de jongen voeden.
Bijzonderheden
Een opvallend kenmerk van de kruisbek is de variatie in snavelvorm, die aangepast is aan specifieke soorten naaldbomen. Deze specialisatie kan leiden tot het ontstaan van verschillende "vormen" of zelfs ondersoorten binnen het geslacht Loxia.